...And the winner is...

Een zonnige donderdag in oktober bij het Nederlandse hoofdkwartier van CocaCola, de grootste frisdrankproducent ter wereld. De roze loper is uitgerold. Een autobus komt voorrijden. Daar komt Miss Koop aan met haar gevolg! Ze ziet er weer schitterend uit. Camera’s zoomen in, mensen beginnen te klappen en scanderen “Miss — Koop — Miss — Koop!”.

Miss Koop betreedt de roze loper en loopt toe op Sandra Maas, de vertegenwoordiger van CocaCola, om deze de MissKoop Award 2005 te overhandigen. Miss Koop vertelt dat CocaCola de prijs voor de beste verpakking krijgt vanwege de invoering van eenmalig te gebruiken flessen. Miss Koop vindt het maar een vies idee dat flessen tot nu toe steeds opnieuw gebruikt worden! Ze vindt daarom CocaCola een terechte winnaar.

Sandra Maas is erg blij met de prijs en kan haast niet wachten voor ze haar dankwoord uit kan spreken. Maar wat gebeurt er nu? Opeens komt een meisje met zwarte haren naar voren gelopen en neemt het woord over. Het is Linda IJmker van Jongeren Milieu Actief. Ze zegt dat Miss Koop het verkeerd begrepen heeft: de MissKoop Award is juist voor de slechtste verpakking. Het is juist een achteruitgang dat de huidige flessen worden afgeschaft. Omsmelten kost meer energie dan schoonmaken. Een paar JMA'ers doen er een schepje bovenop. Ze stortten een zak kleine CocaCola-flesjes uit voor de voeten van de verbijsterde CocaCola-dame. Deze flesjes slingeren overal rond in stad en land, omdat er nog steeds geen statiegeldsysteem voor is, wat als het aan CocaCola ligt ook zo zal blijven.

Dan laten de JMA'ers zien dat ze niet alleen staan. Ze hebben een grote zak met handtekeningen meegebracht, ruim 4200, van mensen die ook vinden dat er minder overbodige verpakkingen moeten komen. Ook is er een doek met tientallen foto's van mensen die zich niet langer willen laten inpakken door de schone schijn.

Maandenlang is er een stemming geweest op de MissKoop-webstek wat nou de ergste verpakking is. Lange tijd werd de lijst aangevoerd door een onderdeeltje voor mobiele telefoons in een enorme verpakking waar er wel honderd in passen. Ook hoge ogen gooiden koekjes die per stuk driedubbel verpakt waren. Nogal lachwekkende verpakkingen inderdaad. Maar uiteindelijk kozen de stemmers voor een serieuzere bedreiging van het milieu: de eenmalige frisdrankfles. De hoeveelheid frisdrank die jaarlijks verkocht wordt is immers enorm (2002: 1,5 miljard liter in PET-flessen).

Vele jaren geleden is de PET-fles (die niet zo heet omdat hij pét is maar vanwege het gebruikte materiaal, een soort polyester), in de plaats gekomen van de glazen flessen, omdat hij lichter en goedkoper is. De in Nederland gebruikte PET-flessen worden na inzameling schoongemaakt en kunnen 15 tot 25 keer hergebruikt worden. In andere landen worden echter PET-flessen gebruikt van dunner, slapper plastic. Deze kunnen maar één keer gebruikt worden en worden na inzameling omgesmolten. Dit is minder milieuvriendelijk: het kost meer energie en er zijn meer nieuwe grondstoffen nodig. Ook de CO2-uitstoot is een stuk groter. Volgens Europese mededingingsregels kan Nederland niet langer de stevige, herbruikbare flessen verplicht stellen. De industrie kan er wel vrijwillig voor kiezen. CocaCola heeft echter flink gelobbyd voor afschaffing van deze verplichting en kiest er dan ook voor om per 1 januari 2006 meteen over te gaan op eenmalige flessen. Naast de discussie over hergebruik of omsmelten, speelt ook nog de discussie over de wijze van inzameling. Nu gaat dat bij de grote flessen met statiegeld, kleine flesjes worden helemaal niet ingezameld. CocaCola wil kleine flesjes door scholen en andere vrijwilligers laten inzamelen en wil dat systeem in 2010 ook voor de grote flessen invoeren. Het is echter zo klaar als een klontje dat statiegeld een hoger retourpercentage oplevert dan vrijwillige inzameling.

*** Nieuwsflits: ***

Volgens in december verschenen onderzoeken is de hoeveelheid zwerfafval sinds 2001 gestegen met zo'n 15%, terwijl het volgens het Convenant Verpakkingen met 45% had moeten dalen. Volgens het Convenant zou er nu statiegeld op blikjes en kleine flesjes moeten komen. De campagne ‘Nederland Schoon’ was een poging van het bedrijfsleven deze dreiging af te wenden. Het is nu nog niet duidelijk of de regering de daad bij het woord zal voegen. Als dit nummer verschijnt moet dat wel duidelijk zijn, want het Convenant loopt af op 1 januari 2006.

Dit artikel is eerder verschenen in de Groene Golf (ledenblad JMA) 2006 nr. 1. Foto ©JMA. Zie ook www.misskoop.nl en het artikel Nieuwe colafles blijkt echte mis(s)koop.